از روزی که پسرک بدنیا آمد منتظر سال ۹۸ بودم. بهاری که پسرک ۶ ساله می‌شد و تابستانی که من ۳۴ ساله می‌شدم و پاییزی که او به مدرسه می‌رفت. شروع مدرسه قطعا دوران نویی بود. گذشته از شیرخوارگی و نوپایی و کودکی و پیش دبستانی و قدم بزرگی به سوی دنیای بزرگ و احتمالا استقلال بیشتر.

همه نکته در همین استقلال نهفته است. استقلال آن‌ها به معنای آزادی عمل من بود. هرچند که به قول معروف دردسرها بزرگتر می‌شوند اما واقع امر این است که مادرها و پدرها کمتر فقط مشغول بچه‌ها خواهند بود.

روزی برایم داشتن یک پسر ۶ ساله و یک دختر ۴ ساله آرزویی دور بود. روزی که دخترک بدنیا آمده بود. یک پسر دو ساله و یک ماهه و یک نوزاد همراه من بودند. همیشه چسبیده به من و همیشه در کنار من و تک تک لحظه‌های من. چشم باز می‌کردم پسرک را می‌دیدم و وقتی غلت می‌زدم دخترک را در آغوشم می‌یافتم. راه که می‌رفتم اسباب‌بازی‌ها در پایم فرو می‌رفت و غذا که می‌خوردم به دستشویی احضار می‌شدم. همه لحظه‌هایم پر بود از بچه‌داری.

اما حالا آن لحظه‌های دور در شرف تحویل است. فروردین که دامن جمع کند تولد پسرک است. دخترک پیش از تابستان ۴ ساله می‌شود. حالا می‌توانیم دست در دست هم راه برویم. پا به پای هم رکاب بزنیم. چشم در چشم هم شعر بخوانیم. رخ به رخ یکدیگر بنشینیم و صبحانه بخوریم. آری بهار ۹۸ است و فصل تازه‌ای در حال شروع است. فصل ناب کودکی 🙂

انتخاب مدرسه چنان انرژی‌ای از من برد که هنوز هم یاداوری‌اش برایم خستگی‌آور است. الان به هیچ وجه قصد ندارم درباره ملاک‌هایم برای انتخاب مدرسه بنویسم. در واقع ملاک خاصی وجود نداشت. هیچ وقت فرصت نشد کتاب‌های ایلیچ را بخوانم. اما ایده مدرسه‌زدایی از بیرون بسیار جذاب می‌آید و این همه مدت با آن پیشینه فکری من برای لزوم بازگشت به دنیای پیش از مدرنیته این ایده در ذهنم دائم تاب می‌خورد. یک خیز برداشتیم که به صورت مجازی به این دنیا برویم. همین در جهان امروزین ما می‌خواستیم به یک روستا برویم برای زندگی. اما واقعا سخت بود. همان قصه همیشگی عشقی که آسان می‌نماید اول ولی مشکل‌ها مجال آسان‌نمایی را از او باز‌می‌ستانند.

نخواهیم از صحبت اصلی دور شویم. صحبت اصلی هم  قرار بود ملاک‌های انتخاب مدرسه نباشد. صد البته که شما باور نکنید نویسنده این سطور ملاکی برای انتخاب مدرسه نداشته است. اما باور بکنید که اینقدر شجاعت داشت که اگر سیستم آموزش مملکتش اینقدر فشل نبود مشکلات عدم تطابق ساعت مدرسه با ساعت کاری یک مادر شاغل را می‌پذیرفت و نور چشمش را به مدرسه دولتی سر کوچه می‌فرستاد و بسیار هم خرسند بود که لازم نیست سالی «خداتومن» در حلقوم بخش خصوصی دولتی بریزد و توقع اصلاح نظام آموزشی را از سر خود بیرون کند.

اگر فرصتی پیش بیاید حتما حتما در مورد مدرسه بیشتر می‌نویسم. اما چیزی که برای من دراین مدت مسلم شد افزایش حجم فشارهای روحی‌ام بود. ما نمی‌دانستیم چه کاری درست است و شک و تردید از یک سو و بالارفتن عدم قطعیت محیط در موارد دیگر مانند درآمد و محل سکونت از طرف دیگر باعث شده بود من کاملا احساساتی که تا پیش از آن فقط از آنها تصور خامی داشتم را به عین درک کنم. شاید هم این قضیه از مستلزمات بچه‌داری و داشتن خانواده و مسئولیت باشد. اما تا پیش از این برای من این قدر استرس آور نبود.

به هر حال ما یک تصمیمی گرفتیم. تصمیمی که تحت تأثیر آن خیلی چیزها در زندگی مان تغییر خواهد کرد. همه این تغییرات را پذیرفتیم. باید منتظر بمانیم و ببینیم نتایج این تصمیم‌گیری چه خواهد بود.

۹۷ شروع شده. یک سال جدید. بچه‌ها بزرگتر می‌شوند. اما هنوز تا بزرگ شدن فاصله زیادی دارند. این یکی از مهم‌ترین درس‌هایی هست که در طی این ۵ سال یاد گرفتم. فهمیدم که رشد کودک خیلی خیلی طولانی‌تر از آن چیزی هست که فکر می‌کردم. ما آدم‌ها یکی از طولانی‌ترین دوران‌های بارداری در میان حیوانات را داریم. اما قطعا در مورد رشد هیچ حیوانی دیرتر از انسان به بلوغ نمی‌رسد.

قبل از اینکه بچه‌ها بیایند، فکر می‌کردم دوسالگی سن مقدسی است. سن مستقل شدن، سن جدا شدن از مادر و اجتماعی شدن. فکر می‌کردم سختی اصلی در دو سال اول است که کودک از نظر جسمی و کلامی ناتوان است. اما حالا می‌فهمم که هر جنبه رشد در مسیرش آرام آرام به سمت جلو حرکت میکند و سرعت پیش‌روی در این مسیر بسیار کندتر از آن چیزی هست که فکر می‌کنیم.

آن موقع که بچه ها کوچک بودند، لحظه شماری می‌کردم برای دیدن پنج سالگی. موقعی که از خیلی لحاظ‌ها کودک رشدش کامل شده است. اما الان می‌دانم که بسیاری از جنبه‌های رشد عاطفی حالت برگشتی دارند و بر اثر تقویت‌کننده‌های محیطی یا فشارها ممکن است تقویت یا تضعیف شوند. یک روز احساس می‌کنم که بهترین بچه‌های دنیا را دارم و روز دیگر فکر می‌کنم از این بدتر نمی‌شد بچه تربیت کرد.

حالا که سعی کرده‌ام نگاهم را تعدیل کنم، منتظر مراحل بعدی رشد نباشم و بپذیرم تا روزی که بچه‌ها یاد بگیرند دستشویی‌شان را سروقت بروند و موقع وارد شدن به خانه لباسشان را پشت در آویزان کنند یا در یک جمع به دیگران سلام کنند، روزهای متمادی باقی مانده است، احساس بهتری دارم. گرچه امید دلپذیر است اما پذیرش شرایط به معنای جلوگیری از شکست‌های پی‌درپی است و تعدیل توقع به مدیریت بهتر شرایط بسیار بیشتر می‌تواند کمک کند.

صدالبته که بالاخره بچه‌ها رشد می‌کنند. هرچند آهسته اما پیوسته رشد می‌کنند و این گونه بود که ما عید خیلی شادتری را پشت سر گذاشتیم. مسافرت دسته جمعی داشتیم و در کل توانستیم اوقات خوشی را در کنار هم داشته باشیم.

پسرک به نسبت پارسال تغییر محسوس در رفتارش داشت. هرچند هنوز از غریبه‌ها فراری است اما با آشنایان نسبتا نزدیک می‌تواند رابطه برقرار کند. حسادتش خیلی کمتر شده و به نظر می‌رسد که می‌تواند احساسش را در بیشتر مواقع کنترل کند. سعی می‌کند رضایت ما را جلب کند و در مواقعی که اذیتی دارد خودش هم تلاش می‌کند که آن را جبران کند. هرچند هنوز تکانه‌های ناگهانی احساسی می‌تواند یک نصفه روز را خراب کند، اما تعداد این اتفاقات خیلی خیلی کمتر شده است.

دخترک اجتماعی ما، همچنان اجتماعی است. اما بشدت قلدری می‌کند و اگر کسی با او مخالفت کند،‌ اگر کتک نخورد شانس آورده. به مدد تجربه بچه اول، تقریبا هیچ تنشی با دخترک نداریم و به قلدری‌هایش اعتنا نمی‌کنیم. دخترک از هر موقعیتی برای یادآوری اینکه «بزرگ شده» استفاده می‌کند. استقلال و توانایی‌اش در انجام خیلی از کارهایش ستودنی است. خیلی بهتر حرف می‌زند. از عبارات و کلمات پیچیده‌تر استفاده می‌کند. هنوز «ر» را تلفظ نمی‌کند و تا حدی جویده حرف می‌زند. سعی می‌کنیم سایه منطق و استدلال قوی پسرک را از مکالماتمان پاک کنیم و با دخترک بیشتر حرف بزنیم و او را به چالش بکشیم.

پ.ن: خودم هم احساس می‌کنم خشکتر از این نمی‌شد نوشت. اما نمی‌دونم چرا نمی‌تونستم بنویسم. نشد روون بنویسم. اما بهتر از هیچیه. امیدوارم بعد این بیشتر بنویسم.

ماهور در حال بازی با چندتا عروسکش هست. یهو یه صدایی بلند میشه. انگاری بین عروسک ها دعوا شده. بعد صدای ماهور رو می شنوم که میگه اصن منه (اصلا مال منه).
عمه‌اش چندتا عروسک دست ساز مرغ و خروس درست کرده. ماهور اونا رو برمیداره از زبون یکی اشون که مثلا جوجه است به اون یکی می‌گه:‌« مامان مغ… دونه میهام».

یکی از شیرین زبونی‌های خاصش توصیف شباهت دو چیز به هم هست. با اشاره به اون دو چیز می‌گه «همینه… همینه»

برای مایی که بیشتر در محیط‌های علمی رشد کردیم پذیرش حرف‌های به ظاهر غیرعلمی بزرگترها خیلی راحت نیست. و برای ما که به اندکی اختیار در زندگی اعتقاد داریم پذیرش جبر آسان نیست.

به نظرم یکی از زیبایی‌های مادر یا پدر شدن تحولات اعتقادی است که در نتیجه مشاهده رشد بچه‌ها در والدین ایجاد می‌شود.

اعتقاد به شخصیت. شخصیتی که از ویژگی‌های مادرزادی کودک سرچشمه می‌گیرد. نمی‌دانم نام علمی آن چیست. من اسمش رو می‌گذارم شخصیت. حتی تا زمانی که بچه دوم نداشتم پذیرش شخصیت برایم سخت بود. حالا دخترک من بیست ماهه است و من تفاوت‌ها را احساس می‌کنم. گاه به عقب برمی گردم و سال دوم زندگی پسر را از نظر می گذرانم و با دختر مقایسه می‌کنم.

نخستین تفاوت فاحش را در یکی از کتاب‌های اما دیدم. اما یا ‌emma عنوان یک مجموعه ۴ جلدی است که برای نوپاها تالیف شده است. کتاب در کل بسیار دوست داشتنی است و به نظر من (با تجربه دو کودک) برای خواندن در بازه ۱۸ ماهگی تا ۲۴ ماهگی عالی است. این ۴ جلد شامل اما گریه می‌کند، اما می‌خندد، اما غذا می‌خورد و یک روز با اما می‌باشد. پسرک خواندن «اما گریه می‌کند» را رد می‌کرد. همیشه و همیشه سه کتاب دیگر را پیشنهاد می‌کرد و از خواندن یک جلد دیگر فرار می‌کرد. من هم اصرار نمی‌کردم. اما همان چندباری که برایش خواندم حس کردم اضطراب و ترس به سراغش آمده است. با اینکه کتاب نسبتا اصلا غمگین نبود. یکجا بستنی اما افتاده بود و اما گریه می‌کرد. یک جا پای گربه‌اش کمی زخم شده بود و ….

پسرک نه فقط درباره این کتاب، بلکه درباره همه کتاب‌ها و فیلم‌ها و قصه‌هایی که ردپایی از ترس یا اضطراب یا غم داشت مقاومت می‌کرد. خوب یادم هست حوالی تولد ماهور برایش یک فیلم از حیوانات می‌گذاشتم. یک فیلم از سری فیلم‌های بی‌بی انیشتن که برای سنش مناسب بود. یکجایی از فیلم حرکت نسبتا آهسته دویدن زرافه‌ای را نمایش می‌دهد. پسرک هر بار که این صحنه را دید از من پرسید مامان این زرافه چرا تنهاست و هنوز هم پسرک ما از تنهایی بشدت می‌ترسد.

وقتی پسرک را دعوا می‌کنم احساس می‌کنم همه دنیا سرش خراب شده است. گریه می‌کند از ته دل. برای سپری کردن چند دقیقه در اتاق خانه را روی سرش می‌گذارد و کلا نمی‌توان خیلی راحت بهش چیزی گفت.

ولی حالا ما دختری داریم که اگریک موقعی مثلا بخواهیم دعوایش کنیم که به چاقو دست نزن زل زل به ما نگاه می‌کند و گاهی می‌خندد و عین خیالش هم نیست. دختری که بین ۴ جلد کتاب‌های اما، « اما گریه می‌کند» را انتخاب می‌کند و با دقت نگاهش می‌کند. پای پیشی را که اوخ شده می‌بوسد و برایش آروزی سلامتی می‌کند و از کنار قضیه رد می‌شود.

من در این جا یاد حرف‌هایی می‌افتم که درباره گذران وقت مادر با کودک می‌گویند. اینکه وقت بگذرانید تا کودکتان آرامش بیابد و احساس امنیت کند. به وقت های بسیاری که با پسرک گذراندم و همین طور وقت‌های کمی که با دخترم گذراندم و نتیجه‌ای که در حال مشاهده آن هستم و نظریه‌ای که برایم در حال اثبات است، به همه این‌ها فکر می‌کنم.

۱. پسرک تازگی ها به دنبال کشف زمان است. دائما از ساعت می پرسد و “کی” را به سر هر چیزی می چسباند.

چند وقت پیش:

-مامان الان صبحه؟

-بله پسرم صبحه.

-مامان ساعت چنده؟

– ساعت الان ۸:۳۰ ئه.

-نه مامان الان باید ساعت یک باشه. آخه اول روزه.

خب خدایی اش من که متقاعد شدم. نمی دونم اون کسی که وسط شب رو گرفته ساعت ۱ چی فکر پیش خودش.

۲. چند وقت پیش خواستم یک مقدار پسرم رو از توهم در بیارم و با دنیای واقعی بیشتر آشنایش کنم. این بود که در یک حرکت ناجوانمردانه بهش گفتم که دایناسورها وجود ندارند و مدتهاست که از بین رفتند.

-من: فرهاد جونم دایناسورها دیگه نیستن. از بین رفتن.

-فرهاد (بهت زده): مامان من خیلی ناراحتم که دایناسورها نیستن. داره گریه‌ام می‌گیره.

البته اگه می‌دونست یه تعدادی‌شون چقدر وحشی بودند قطعا گریه‌اش نمی‌گرفت. ولی من واقعا ناراحت شدم از این جفایی که در حق بچه‌ام کردم. دو سه روز پیش می‌گه مامان پانداها چی؟ پانداها هم از بین رفتن؟ (البته باعث خیر شد و با جای جدیدی به نام چین آشنا شد.)

باز چند روز پیش می گفت مامان دعا کن که دایناسورها برگردن. ولی فقط اونایی شون که علف می‌خورن نه اونایی که گوشت می‌خورن.

گفتم؛ شاید یه تخمی از یه دایناسور یه جایی باشه که از توی تخمش یه جوجه دایناسور بیاد بیرون و دوباره دایناسورها برگردن پیش ما.

پسرک مهربان یه دفعه به ذهنش چیزی رسید و گفت خب مامان اون جوجه دایناسور که مامان نداره. خیلی ناراحت می‌شه که مامانش مرده و نیست.

من که مات حواس جمعش و البته عاطفه اش بودم گفتم عزیزم ما از اون مراقبت می‌کنیم تا بزرگ بشه و خودش بعدا مامان یه دایناسور دیگه می‌شه. متقاعد شد و دیگه حرفی نزد.

۳. یه کتاب دعا داره که از هادی براش به ارث رسیده. به نظرم نقطه خوبی برای آشنایی بچه ها با مفاهیم ماورایی هست. تا پیش از این ما تقریبا هیچ صبحتی باهاش درباره این چیزا نکرده بودیم. امیدوارم یه موقعی فرصت شه و در این باره بیشتر بنویسم. اما این کتاب هم بدون برنامه ریزی قبلی به کتاب های ما اضافه شد. کتاب مجموعه چند تا شعر هست از زبون بچه ها که دعا می کنند. دعاهای جورواجور و تا حدی بچگانه. از اون موقع پسرک کم و بیش با مفهوم دعا آشنا شد. همین طور با مفهوم خدا. البته تا الان چیزی در این مورد نپرسیده و باید بگم من هم شخصا هیچ آمادگی‌ای برای پاسخ دادن به پرسش‌هاش ندارم. اوائل دعا و خدا رو قاطی می‌کرد و گاهی می‌گفت مامان خدا کن (دعا کن) فلان اتفاق بیفته. البته فکر کنم با اصطلاح خدا کنه قاطی می‌کرد. اما الان تقریبا این‌ها رو درست به کار می‌بره. چند روز پیش که یک لیوان نزدیک بود از روی میز بیفته، نیفتاد. پسرک گفت:‌«مامان خدا کرد و لیوان نیفتاد» (در مقابل عبارت خدای نکرده فلان اتفاق نیفته)

۴. بشدت منتظره که بهار بشه و هوا خوب بشه و بتونه دوباره بره مهد کودک.

۵. کلاس موسیقی می‌ره و حسابی باهاش ارتباط برقرار کرده. اوائل شک داشتم که آیا زوده یا نه و آیا ارتباط برقرار خواهد کرد؟ اما بعد از سه چهار جلسه ارتباط برقرار کرد. بگذریم که پیش از اون هم دائم روی میز و صندلی و همه چی سعی می‌کرد ضرب بگیرد و تمبک بنوازد اما حالا اعتماد بنفس پیدا کرده و با اینکه محتوای کلاس موسیقی هیچ ربطی به این آلات موسیقی ندارد اما دائما در حال نواختن است و احساس می‌کند کاملا هم بلد هست. کلاس‌ها ترکیبی از بازی و موسیقی هستند و به نظر می‌رسد فشار خاصی ندارند و پسرک خوشحال است. فعلا فقط کمی ریتم و رنگ‌های ارف را یاد گرفته. در کنار بازی‌های حرکتی که ریتمیک انجام می‌شود.

۶. نقاشی‌اش ناگهان منفجر شد. پس از مدتی که با ماژیک و خودکار کار کرد علاقه اش به نقاشی فوران کرد و از آن پس با همه چیز نقاشی می‌کند. خودش می‌داند که با مداد شمعی راحتتر می‌تواند رنگ آمیزی کند. همچنان ماژیک را می‌پرستد و دلش می‌خواهد به عنوان جایزه یک بسته ماژیک دریافت کند. هنوز آدمک‌هایش تعداد زیادی انگشت دارند. در کنار کشیدن آدم به رسم حیوانات هم علاقه زیادی دارد. حلزون که تخصصی‌ترین نقاشی‌اش هست. فیل و قورباغه هم گاهگای می‌کشد.

۷. تلاش پسرک برای صحبت کردن به زبان معیار ستودنی است. چندماهی هست که تلاش می‌کنیم کتاب را مطابق متن بخوانیم. شاید این پست را به یاد داشته باشید. ما در جریان کتاب خواندن هیچ تعهدی به متن اصلی نداشتیم. اما حالا با رشد زبانی پسرک معیارها متفاوت شده و با بلندخوانی و معیارخوانی سعی می‌کنیم او را بیشتر با زبان معیار فارسی آشنا کنیم. حالا این وسط پسرک زبان معیار و محاوره را ترکیب می‌کند و ترکیبات جالبی می‌سازد. جالب‌ترینشان عبارت «باشود» است. معادل معیار «باشه». پسرک گمان کرده که «شه» در «باشه» همان «شد» است.

۸. هنوز از تنهایی ‌می‌ترسد. البته که همه بچه‌ها از تنهایی می‌ترسند. اما ترس پسرک خیلی تو ذوق می زند. مواقعی که تنبیه می‌شود و باید به اتاقش برود حاضر نیست تنها باشد. گاهی که در حال تماشای کارتون هست دائما از من می‌پرسد چرا فلانی تنهاست. همین چند روز پیش که در یک رستوران بودیم و تی وی در حال پخش یک مستند از ماهی‌ها بود با اشاره به یک ماهی که به تنهایی در حال شنا بود از من پرسید که چرا تنهاست. با اینکه هیچ وقت و هیچ وقت برای چند لحظه هم تنها نبوده. نمی‌دانم چقدرش حاصل محیط واقعی است و چقدرش حاصل دنیای خیال!

ماهور تو بزرگ شدی. آنقدر که از حساب من خارج شده که چه کلماتی می گویی و چه کارهایی می کنی و چه چیزهایی را می فهمی. حالا می‌گویی انا (انار) چی (شیر) آب، بابا، مما (مامان)، میا (گربه) دب دب (به همه چیزهای ترش مثل لیمو) خخخخ (خواب) هبی (هویج) د (دست) د (در) با (باز) با (بالا) با (پا) با (جوراب) اف (کفش) هممم (غذا) دشی (دستشویی) هبا یا چیزی شبیه این (فرهاد) عییی (علی) هیی (هادی) هدا یا hada (هدی) نما (نماز) نایی (نازی)
صدای چند حیوان را خیلی راحت می‌گویی
بع بع، جی (جیک)، ممم (ما) میا (میو میو) قوقو (قوقولی) هاپ
اعضای بدن که می‌توانی به راحتی پیدا کنی
گوش، دست، پا، چشم، بینی، دهان، دندان، مو، ناف، انگشت
به غیر از چشم این اعضا را روی بدن دیگران هم نشان می‌دهی. اما اگر بگوییم مثلا چشم بابا کو باز چشم خودت را نشان می‌دهی
از خواب که بیدار می‌شوی گریه نمی‌کنی. بازی قایم موشک را خیلی دوست داری. بازی با توپ را هم همین طور. این روزها دستت یک مداد هست و دائم در حال نقاشی کردن هستی. دوست داری با قیچی کار کنی اما هنوز نمی توانی آن را باز و بسته کنی. مثل فرهاد عاشق حیوانات هستی. در پارک سنگ بازی و خاک بازی را خیلی دوست داری. پله را هم همین طور (البته من هم پله را خیلی دوست دارم. معلومه نه :D)
در خانه الان ۶ جفت دمپایی داریم برای تو و داداشت. از بس که تو عشق پا کردن دمپایی و کفش هستی.
در کل دیدی که الان من به تو دارم یک دختر شاد و زبر و زرنگ است. روزهای پیش رو را این طور تصور می کنم و خوشحالم 🙂

با مادرشوهر عزیز مشغول گفتگو هستم.
-این ترخون ها رو بذارم واسه خشک شدن؟
پیش از اینکه مادر جواب بدهد پسرک می پرد وسط حرف ما و می گوید:
-مامان ترخون نه؛ ترخان!

(یک آلبوم صوتی برایش خریدیم. تأکید شاعر بر “الف”ی که در محاوره “و” تلفظ می‌شود در ابتدا برایم پذیرفتنی نبود. اما بعد مدتی به این نتیجه رسیدم کار پربیراهی هم نیست و باعث گسترده شدن دایره واژگان می‌شود. یک جایی در این اشعار “نان” و “بادمجان” و “ریحان” استفاده می‌شد و پسرک که تازه با سبزی ریحون آشنا شده بود، به این نتیجه رسید که ترخان نیز می‌تواند تلفظ درستی برای ترخون باشد. بعد از استفاده از “می‌شود” به جای “می‌شه” این دومین گام پسرک به سمت کتابی‌تر حرف زدن است.)

پ.ن: واقعا برایم سوال است که چه کسی اسم آقای “م.ر” را گذاشته شاعر. و چرا این قدر روی شاعر بودن این ناشاعر تأکید می‌شود. در تمام بچگی‌ام او را به عنوان شاعر می‌شناختم. اما حالا هر چقدر بیشتر کارهایش را می‌بینم و می‌شنوم بیشتر دچار شک می‌شود که واقعا این سروده‌ها شعر است؟ بعد از شعرهای نه چندان محکم آلبوم “سبزه ریزه میزه”، آلبوم “پنج انگشت بودند که …” نیز از اشعار ایشان استفاده کرده است و اگر نبود آهنگسازی قوی این آلبوم، قطعا تحمل اشعار بسیار سخت می‌شد. اگرچه اغلب موضوعات برای کودک جذاب است اما پیاده‌سازی ادبی قطعا بهتر می‌توانست صورت بگیرد. در آلبوم‌های صوتی به کمک تغییرات موسیقایی و خوانندگی اشعار قابل فهم تر شده است. هم کتاب‌ها و هم آلبوم به صورت الکترونیکی قابل تهیه است. کتاب را از طریق اپلیکشن fidibo و آلبوم را از طریق سایت beeptunes می‌توانید تهیه کنید. هر چند شخصا کتاب فیزیکی را به کتاب الکترونیکی بویژه برای کودک ترجیح می‌دهم.

فرهاد یه دایناسور و یه مرغ کوچیک گرفته‌بود دستش و داشت باهاشون داستان تعریف می‌کرد برای خودش و حسابی توی عالم خودش بود و از قول دایناسور و مرغ با تغییر صداش حرف می‌زد. دایناسور و مرغ خوابیده‌بودند بعد بیدار شدند و دایناسور به مرغ گفت : «صبح شده انگار همه بدنش !»

توضیح ضروری: تازگی‌ها مجموعه لطف تمبک رو برای فرهاد می‌ذاریم و گوش می‌ده. در یکی از شعرهاش میگه:

این پسر از بس نمی‌کنه نرمش «خشک شده انگار همه بدنش»

خلاصه همین دیگه.

پسرک ما بیست و پنج ماهگی‌اش رو هم پشت سر گذاشت. دیگه مثل یه آدم بزرگ صحبت می‌کنه و در کلام نوآوری نداره. بیشتر نوآوری‌اش مربوط می‌شه به تخیلاتش. هر چیزی رو که بگیم، به سرعت تجزیه و تحلیل می‌کنه و تبدیلش می‌کنه به یه داستان که قهرمان اصلی‌اش خودشه. چند نمونه از این قضیه:

-رفتیم با جناب همسر واسه من کفش خریدیم. رسیدیم خونه واسش تعریف کردیم که «ما رفتیم کفش خریدیم». بعد از چند لحظه واسه مامان‌بزرگش تعریف می‌کنه که « من و بابام رفتیم واسه مامانم کفش خریدیم. بابام پول نداشت من به آقا پول دادم…». ما هم با دهان باز نگاش می‌کردیم.

-تقریبا همه خریدکردن‌های ما داستانی مشابه داستان بالا دارند. فرقی نداره که روسری باشه یا سیب‌زمینی.

-قراره به خانم دکتر کمک کنه در بدنیا آوردن دخترک. یعنی ورد زبونش اینه که من و خانم دکتر «نی‌نی» رو در می‌اریم.

-عصرها که می‌رسم خونه، نی‌نی رو از شکم من درمیآره. بعد میدش بغل من که بهش شیر بدم. بعد می‌ذاریمش روی تخت که بخوابه. گاهی هم خودش بغلش می‌کنه می‌بره تابش می‌ده.در همه این موارد نی‌نی موجود نادیدنی هست کف دست پسرک.

-چند وقت یه پشه مرده روی صندلی غذاش دیدم. بهش می‌گم:‌«ببین این پشه مرده اینجاست. بذار برم بشورمش.» می‌گه: « من پشه رو آوردم گذاشتم اینجا». می‌گم «از کجا آوردیش؟» می‌گه:‌« از خونه‌شون».

– یه «نی» شیر گرفته دستش و می‌گه:‌« اسبه نی گذاشته بود دهنش می‌گفت نی نی» (اگر old mac donald رو دیده باشید، باید بدونید که صدای اسب رو neigh neigh شبیه‌سازی می‌کنند. پسرک که یه مدت براش سوال بود بالاخره صدای اسب پیتیکو پیتیکو هست یا نی نی و حالا هم که یاد گرفته همه «نی‌» ها رو یکسان می‌بینه) 😀

– مثلا خواستیم بهش مفهوم رشد و پدربزرگ و اینا رو یاد بدیم.  بهش گفتیم بابا وقتی کوچیک بود پیش مامان روحی و بابامهدی بود. باباش یه عکس از کوچیکی‌اش داره که ما برای تاکید بیشتر به اون عکس اشاره کردیم که ببین اینجا کوچولو بود بابات، و با بابامهدی و مامان روحی زندگی می‌کرد. چند روز پیش یهویی برگشته گفته:‌« من وقتی کوچیک بودم، بابام بابامهدی بود.»  اوج موفقیت آموزش ما در مفاهیم رشد و نسل 🙂

-خاله‌اش با اشاره به گیره‌موی سرش می‌گه:‌« این گل سرمه». پسرک هم می‌گه:‌« منم گل پسرم» 😀